İlminur ATÇI / HERKES DUYSUN
Bursa Eczacılar Odası Lideri Okan Şahin, ülkedeki ilaç tedariği zahmeti ve ilaç bölümündeki sorunlar hakkında Herkes Duysun’a açıklamalarda bulundu.
İlaçların Türkiye’deki yokluk oranlarını devamlı takip ettiklerini belirten Şahin, “Birkaç ay evvel, Kasım sonu Aralık başında ilaç yoklukları %35 düzeyine kadar çıkmıştı. Şu anda ise oranlar biraz daha düşük, ila bandında. Olağanda, herkesin düşüncesiz ilaç yokluğu hissetmediği oran %3 ila %5’tir. Bu oranlar daima değişir, zira daima tıpkı ilaçlar mevcut değildir. Lakin şu anda ila düzeyinde ilerliyoruz.” dedi.
“ÜLKEMİZE İLAÇ GETİRMEK İSTEMİYORLAR”
Piyasada olmayan ilaçların genelde antibiyotikler ve birtakım grip ilaçları olduğunu vurgulayan Şahin, “Bu ilaçların tedarikinde ve üretiminde problemler olduğu görülüyor ve bu da dalı önemli manada etkiliyor. Bilhassa yurtdışından gelen ithal ilaçlarda, kimi firmaların maalesef ülkemizdeki Euro kuru sebebiyle artık ülkemize ilaç getirmekten imtina ettikleri görülüyor. Birtakım yabancı firmalar bu kur sebebiyle ülkemize ilaç getirmekte zorlanıyorlar. Biz bu firmalarla daima görüşmeler yapıyoruz ve bu ilaç düşünceleriyle ilgili dolaylı olarak şunu söylemeye çalışıyorlar: Yurtdışında genelde, bir ilaç ham unsuru tedariğinde problem var. Covid sonrası tedarik zincirleri kırıldığı için bu globaldeki düşünce bizleri de etkiliyor. İlaç firmaları da makul önceliklendirmeler yapmaya başlıyorlar. Bu önceliklendirmede ilaç firmaları şu noktaya geliyor: İşte ben yurtdışında Avrupa’da öteki ülkelerde 1 kutu sattığımla Türkiye’de kimi ilaçlarda 10 kutu sattığında üretimde ve etken unsur tedariğinde düşünceler olduğu için tıpkı karı elde etmek için ülkemizi tercih etmiyor kimi firmalar. Avrupa’daki daha yüksek fiyat veren ülkelere bu ilaçları sevkiyat yapıyorlar. Natürel bu önemli bir kasvet.
Hatta daha da ileri gittiğimizde kimi ilaç firmaları bilhassa yeni teknolojik ilaç dediğimiz üsluptaki üretimlerde yurt dışındaki ülkeleri tercih ediyorlar ve ülkemizden ruhsat dahi almıyorlar. Ruhsat başvurusu bile yapmıyorlar. Bu ilaçlar artık o denli bir noktaya geldi ki Türkiye ilaç pazarının ‘u kadar ilaç bunlar ve bu ilaçlar Türk Eczacılar Birliği ve Toplumsal Güvenlik Kurumu tarafından Türkiye’de ruhsatı olmayan ilaçlar statüsünde getiriliyor.” formunda konuştu.
“BİR MAĞDURİYET DE KELAM KONUSU”
Şahin geçtiğimiz günlerde, Türkiye’de ruhsatı olmayan lakin yurtdışından gelen kimi ilaçların düzmece olduğunun basına yansıdığını hatırlattı ve “Sağlık Bakanlığı da bununla ilgili kimi düzenlemeler yaptı. Bu düzenlemeler sonucunda yurtdışından getirilen Türkiye’de ruhsatı olmayan eserlerin her birinden numune alınarak muhakkak analizler ve şartların sağlanması gerektiği çalışması yapıldı. Alışılmış bu yönetmelik değişikliği çok süratli olduğu için maalesef bu eserlerle ilgili tedarik meşakkati başladı. Bilhassa burada belli bağımlılıkta kullanılan ilaçlar ve muhakkak kanser ilaçları bulunuyor. Bu ilaçlar ucuz ilaçlar da değil. En ucuzu 10 bin TL, 15 bin TL olan ilaçlar. İçinde 1 milyon TL olan ilaçlar da bulunuyor. Bu ilaçların tedarikinde son günlerde önemli manada hastalardan çok fazla şikayetler geliyor. Bu kriterlerin altyapısı oluşturulmadan süratlice geçildiği için buna bu stil bir mağduriyet de kelam konusu. Türkiye’de ruhsatı bulunmayan fakat SGK ve Türk Eczaacılar Birliği kanalıyla getirilen ilaçlarda da önemli bir hasta mağduriyeti kelam konusu.” tabirlerini kullandı.
“ÜLKEMİZDE ÜRETİLEN İLAÇLARIN ORAN DÜŞÜK”
Bugün dünyada en büyük ilaç etken husus ve yardımcı husus üreticilerinin Çin ve Hindistan olduğunun altını çizen Şahin, “Ülkemize de bu ülkelerden önemli ölçüde ham unsur gelmektedir ve ülkemizde üretim noktasında birleştirme yapılmaktadır. Bugün Türkiye’de ilaç pazarının neredeyse yarısı ithal, yarısı ise ülkemizde üretilen ilaçlar olarak gözükmektedir. Lakin büsbütün ülkemizde üretilen ilaçların oranı ‘u bile geçmemektedir. Geri kalan fark, yurt dışından getirilen hususların birleştirilmesi, bir ortaya getirilmesiyle oluşmaktadır. Burada ilaç firmalarının yaptıklarına da bakmak gerekmektedir. Bütün dünyada nasıl bir prosedür belirleniyor, ne oluyor, ne bitiyor diye. Bir ilaç firmasının ARGE’ye yeni bir ilaç bulmaya ayırdığı bütçe yaklaşık 2 milyar dolar civarındadır. Bir tane özellikli bir ilacın bulunması için 2 milyar dolar harcanması demektir. Doları 20 TL’den baz alırsak, bu yaklaşık 40 milyar TL’ye denk gelir ki Türkiye’de bu bütçeyi ayıracak hiçbir firma yok. Lakin yurtdışındaki firmalar 2 milyar dolar bütçe ayırıyor, daha sonra ruhsatlandırıp tüm dünyada yaklaşık 5 milyar dolarlık ciro yapıyor. Ancak maalesef bu bütçelere devlet takviyesi olmadığı sürece yahut muhakkak projelerde olduğu üzere bir güç birliği yapılmadığı sürece Türkiye bu büyük üreticilerle baş edebilecek noktada olamaz. Burada en hoş örnek, TOGG’da yapılan. Özel bölüm ve devletin dayanağı ile ilaçta önemli bir araştırma geliştirme ve üretim atağı yapılabilir diye düşünüyorum.
“SAĞLIKTA ŞİDDET İLE İLGİLİ HABERLER DUYMAK İSTEMİYORUZ”
Bursa Eczacılar Odası Lideri Okan Şahin son vakitlerde basına yansıyan sıhhatte şiddet haberlerinden önemli derecede rahatsız olduğunu belirtti ve şöyle konuştu;
“Maalesef bu noktada üzgünüz, zira bizler bilhassa COVID devrinde çok emek verdik. İnsanların hastalardan kaçtığı periyotta o hastalara sıhhat hizmeti vermeye çalıştık. Bu noktada da önemli bir emeğimiz olduğunu düşünüyorum. Bundan sonra da birçok hastalıkta bu emeği vermeye devam edeceğiz. Lakin vatandaşlarımızın sıhhat çalışanlarına karşı biraz daha anlayışlı, biraz daha hoşgörülü olmasını istiyoruz. Sıhhatte şiddet ile ilgili haberler duymak istemiyoruz.”
