Gürhan ADANA – Yenişehir Memleket / BURSA (İGFA) – Son yıllarda mevsimlerdeki olağandışı değişiklikler, toplumun her bölümünü olduğu üzere en çok da çiftçileri kara kara düşündürüyor. Kar ve yağmur yağışlarının değerli ölçüde azalması, sıcaklıkların mevsim ortalamalarının çok üstüne çıkması kuraklık kaygılarını de beraberinde getiriyor.

Bu olumsuz gelişmelerin dertle izlendiği bölgelerden birisi de bölgenin tarım ambarı olarak bilinen Yenişehir Ovası. Global ısınmanın tesirlerinin artık yadsınamazken, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkilileri, toplumun her bölümünü su kaynaklarını tasarruflu kullanmaya çağırdı.

Mevcut su kaynaklarının yüzde 70’inin tarımda, yüzde 20’sinin endüstride, yüzde 10’unun ise meskenlerde kullanıldığı belirtilen açıklamada, “Tarımda damlama sulama sistemleri kullanılmalı, su toplama havuzları inşa edilmeli. Böylelikle suda yüzde yüz oranında tasarruf sağlanabilir” denildi.

Kar ve yağmursuz geçen kış günleri, toplumun her kısmında tasayla izlendiği ilçede kimi köylerde çiftçiler, yerlerinin bir kısmına sulama havuzları inşa edip suları depoluyorlar.
Yenişehir İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, su kaynaklarının giderek azaldığı ve tasarrufa yönelik tedbirler alınması gerektiği anlatıldı. Açıklama şöyle:
“Kuraklık ekseriyetle yavaş gelişir ve uzun bir devri kapsar. Kurak iklimlerin karar sürdüğü yerlerdeki hayvanlar ve bitkiler, nem eksikliğinden ve yüksek değişkenlikteki yağıştan ötürü olumsuz etkilenirler. Kuraklık tespit edilmesi en güç felaketlerdendir.

Kuraklığın, insan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle, toplum üzerinde çeşitli olumsuz tesirleri vardır. Kuraklığın genel olarak üç biçimi vardır:

Meteorolojik kuraklık: Yağışın belirli bir devir için ortalamaların altına düşmesidir. Yıllık, mevsimlik yahut aylık yağış toplamlarının ortalamadan farklı olmasıdır.

Tarımsal kuraklık: Bitkinin gereksinimini karşılayacak suyun toprakta bulunmamasını söz eder. Bitki büyümesinde yavaşlama, eser kaybına neden olur, hayvanlar için de bir tehdittir.

Hidrolojik kuraklık: Uzun süren meteorolojik kuraklıktan sonra gelişir. Uzun yağışsızlıktan sonra yeraltı suları, kaynaklar, yüzeysel akış, toprak neminin etkilenmesidir. Göller, ırmaklar ve yeraltı sularında keskin düşüşler görülür.

KURAKLIĞA KARŞI ALINABİLECEK ÖNLEMLER ŞUNLARDIR

• Su kaynaklarında sürdürülebilirlik için doğal etraf, yeşil alanlar ve ormanlık alanlar korunmalıdır. Boş topraklarda ağaçlandırma yapılmalı, doğal yeşil alanlar genişletilmelidir. Sulama ve sanayi dallarda su tasarrufu için yenlik formüller ve aygıtlar kullanılmalıdır.
• Su tüketim ağır olan dallarda kullanılan suyun tekrar kullanılması için geri dönüştürülebilir sistemler kullanılmalıdır. Ziraî üretimde sulama suyunun israf edilmeden aktif kullanımı, yapılması gerekenlerin başında gelir. Genel ismiyle yüzey sulama olarak bilinen salma, tava ve karık sulama prosedürleri Türkiye’de yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Yağmurlama, damlama ve sızdırma biçiminde farklı uygulamaları olan basınçlı sulama sistemleri ise suyu daha tasarruflu kullanmaktadır. Hasebiyle yüzey sulama formüllerinden olabildiğince vazgeçip, basınçlı sulama sistemlerini yaygınlaştırmak gerekir.
• Kuraklığa sağlam tipleri geliştirerek ve ekimini yaygınlaştırarak eser desenini değiştirmek, kuraklığa karşı alınabilecek kıymetli önlemlerden bir başkasıdır.
• Suyun havza ve göletlerde toplanarak tutulması, daha yeterli sulama kanalları tesis ederek sızıntı ve buharlaşmanın azaltılması ve sularda kirlenme ve bozulmanın engellenmesi uygulamalarını artırmak ve yaygınlaştırmak gerekir. Çok kullanım hasebiyle giderek azalan yeraltı sularının idaresinin güzelleştirilerek kullanımını sonlandırmak da hayati bir değere sahiptir.
• Yağmur ve kar sularının biriktirilerek ve depolanarak sulama dahil farklı kullanımlara sunulması, su hasadı olarak isimlendirilmektedir. Biriktirildiği yere ve kullanım tipine nazaran farklı yollarla yapılabilen su hasadının yaygınlaştırılması küçümsenmemeli ve göz arkası edilmemelidir. Sulama suyunun tasarruflu ve aktif kullanımının yaygınlaşması, yani çiftçilerin yüzey sulamadan basınçlı sulama sistemlerine geçmeleri için kırsal kalkınma dayanaklarında basınçlı sulama projelerine yüzde 50 hibe sağlanmaktadır.”